Bekkenfysiotherapie na prostaatkanker

Na een prostaatkankeroperatie kunnen de bekkenbodemspieren en de sluitspier de blaas soms niet goed sluiten. Dit zorgt voor ongewenst urineverlies. Karin van der Kruijs en Mariska Slotman zijn beiden bekkenfysiotherapeuten bij B-fysic. Zij begeleiden patiënten van Máxima MC bij het continent worden tijdens de indrukwekkende periode na de diagnose prostaatkanker.

Het doel van bekkenfysiotherapie is om de patiënt te leren omgaan met de veranderingen die door de operatie zijn ontstaan. Zo zetten de bekkenfysiotherapeuten
oefeningen in om urineverlies te verhelpen of verminderen.

Voor de operatie

Het is verstandig om een paar weken voor de operatie al te beginnen met oefeningen voor de bekkenbodem. Daarom start het traject al voor de operatie, als de uroloog samen met de patiënt besloten heeft over te gaan tot een radicale prostatectomie. De bekkenfysiotherapeut ziet de patiënt al twee keer voor de operatie. “Tijdens deze afspraken maken we de patiënt bewust waar de bekkenbodemspier zit en leren we ze om deze bewust aan te spannen en ontspannen. Op de juiste manier de bekkenbodemspieren aanspannen is namelijk niet altijd makkelijk. Dit heb je wel nodig om goed de plasbuis te kunnen afsluiten”, vertelt Mariska Slotman.

Na de operatie

Als gevolg van de operatie wordt de bekkenbodem flink aangesproken. Meteen als de katheter verwijderd is, gaan patiënten weer naar fysiotherapie. Dat is meestal na één tot twee weken. Er volgen dan een aantal afspraken bij de bekkenfysiotherapeut. “We brengen de spieractiviteit van de bekkenbodem van de patiënt in kaart door verschillende metingen. We trainen de coördinatie, spierkracht, spiersnelheid, en even zo belangrijk, de ontspanning van de bekkenbodem”, vertelt Karin van der Kruijs. “Er is ook aandacht voor seksuele veranderingen en het ontstaan van lymfevocht in het operatiegebied. Zo coachen we de patiënt naar een optimaal herstel.”

Herstel

“Het urineverlies wordt als erg vervelend ervaren. Het feit dat je daar zelf iets aan kunt doen, motiveert om er mee aan de slag te gaan. Het herstel heeft gemiddeld een half jaar tot een jaar nodig. Dat klinkt lang, maar is normaal na zo’n ingrijpende operatie. Door de patiënten mee te nemen in de vooruitgang die ze boeken door de oefeningen, blijven ze gemotiveerd. Dat werkt om toe te werken naar het uiteindelijke doel”, concludeert Mariska.

Tips

• Span de bekkenbodem aan als je moet hoesten of niezen;
• Draai je hoofd naar links of rechts als je moet niezen. Dan is er minder druk op de buik en blaas;
• Blijf niet te lang achtereen stil zitten. Dit bevordert het herstel niet. Adem uit bij het opstaan. Hierdoor neemt de druk op de buik en blaas af;
• Wandelen is goed voor het herstel;
• Goede buikademhaling bevordert het herstel.