‘Urineverlies heeft een grote impact op iemands leven’
Met urineverlies krijgt iedere prostaatkankerpatiënt in een bepaalde mate te maken. Gelukkig is hier in Máxima MC veel aandacht voor. Continentieverpleegkundige Nancy Boers: “De deur gaat niet dicht na een prostaatkankerbehandeling. Er is echt nog heel veel mogelijk om urineverlies te verhelpen.”
Patiënten die een prostaatkankerbehandeling ondergaan in Máxima MC hebben een grote kans om met Nancy Boers of één van haar collega’s Marieke Schasfoort of Monique Boonen in contact te komen. “Als continentieverpleegkundigen begeleiden we onder andere patiënten met prostaatkanker, met name op het gebied van urineverlies, maar ook in het geval van erectiestoornissen. Het is de voornaamste patiëntengroep die wij zien.”
Schrikmoment
Als een man kiest voor een prostaatoperatie is de continentieverpleegkundige al vóór de operatie onderdeel van zijn zorgteam. “Hoewel veel mannen dan bezig zijn met de operatie en nog niet met het urineverlies, geef ik toch alvast uitleg. Ook over het incontinentiemateriaal, dat iedere patiënt na de operatie tijdelijk gebruikt. Zo zijn ze goed voorbereid zodra het urineverlies opspeelt.” Na de operatie, op de verpleegafdeling, bezoekt Nancy de patiënt om te zien hoe het met hem gaat. Eén tot twee weken later wordt op de polikliniek urologie de katheter – die tijdens de operatie is geplaatst – verwijderd en start de patiënt met het gebruik van incontinentiemateriaal. “Vanaf dan ervaart hij hoe het is om urineverlies te hebben. Soms gebeurt dat al tijdens onze afspraak. Het tegenstrijdige is dat dit voor mij een goed teken is: de urine loopt goed door. Voor de patiënt is het vaak juist een schrikmoment. Dat snap ik heel goed.”
Grens
Nog een jaar lang komt de patiënt bij de continentieverpleegkundige op controle. “Als het urineverlies niet vanzelf, of door oefeningen van de bekkenfysiotherapeut, stopt, kijk ik samen met de patiënt wat er nodig is. Dat is voor iedereen anders; er is tenslotte geen standaard patiënt. Bovendien vindt de ene patiënt een beetje urineverlies acceptabel en een ander niet. Ik onderzoek waar de hulpvraag ligt, welk hulpmiddel daarbij past en waar de grens van de patiënt ligt. Vervolgens is het belangrijk dat hij goed met het hulpmiddel overweg kan. De behandeling kan bestaan uit: incontinentiemateriaal, een penisklem of een condoomkatheter. Bij blijvend of ernstig urineverlies verwijs ik door naar een uroloog die gespecialiseerd is in urineverlies. Ook daar is nog veel mogelijk, zoals een sfincterprothese (kunstsluitspier).”
Beladen onderwerp
Nancy noemt de patiënten heel dankbaar. “Sommigen durfden voorheen de deur niet meer uit, omdat ze bang waren dat anderen hun urineverlies opmerkten. Als een patiënt – bijvoorbeeld dankzij goed incontinentiemateriaal – wel weer de deur uit durft, ben ik tevreden. Ik vind het daarnaast ontzettend belangrijk dat patiënten zich op hun gemak voelen bij mij. Urineverlies is al zo’n beladen onderwerp. Daarom ben ik altijd open en eerlijk; met mij kun je alles bespreken. Bovendien zijn alle continentieverpleegkundigen makkelijk en laagdrempelig bereikbaar voor vragen. Tegen patiënten wil ik zeggen: durf op tijd aan de bel te trekken en schaam je vooral niet. Vaak is het probleem goed op te lossen.”