Littekenbehandeling

Genezing littekens

Tijdens het genezingsproces kunnen er verschillende soorten littekens ontstaan:

Goed genezend litteken
Een litteken dat goed geneest is in het begin wat roder en onderhuids wat verdikt. Na een paar weken of maanden wordt het litteken steeds zachter. Uiteindelijk, na één jaar, wordt het een wit en zacht litteken. Bij mensen met een gepigmenteerde (gekleurde) huid is de kleur van het litteken vaak wat donkerder. Het is aan te raden om het litteken in te smeren en te masseren met een hydraterende crème. Uit onderzoek weten we dat crèmes met Aloë Vera goed werken.

Hypertrofisch litteken
Een hypertrofisch litteken ontstaat als de genezing in de eerste maanden te actief is. Daardoor blijft het litteken langer rood, jeukt het langer, is het zelfs verdikt en kan het gevoelig zijn.

Keloïd litteken
Bij een keloïd litteken is de normale genezing volledig ontremd. Het litteken kan (zeer) grote en harde vormen aannemen. De littekens zijn altijd groter dan het oorspronkelijke wondgebied en kunnen (erg) pijnlijk zijn, jeuken en groeien.

Behandeling hypertrofisch- en keloïd litteken

Drukbehandeling
Tegendruk, in de vorm van ‘drukkleding’ (speciaal op maat gemaakte kleding die een bepaalde druk geeft op het lichaam) of bijvoorbeeld oorclips, biedt een signaal dat de groei van littekencellen geremd moet worden. Hoewel druk kan helpen, wordt het alleen in uitzonderlijke gevallen geadviseerd.

Behandeling met siliconenpleisters of siliconengel
Siliconenpleisters (en in mindere mate ook siliconengel) zorgen ervoor dat het litteken is afgesloten van de buitenlucht. Door gebrek aan zuurstof wordt de groei afgeremd. Siliconenpleisters worden veel gebruikt bij hypertrofische littekens. Siliconengel wordt vooral gebruikt bij littekens in het gezicht. De kosten van deze pleisters en gel worden niet altijd vergoed en dit kan dus kostbaar zijn.

Behandeling met corticosteroïdinjecties in combinatie met Verapamil
Injecties met corticosteroïd in combinatie met Verapamil kunnen de activiteit van de littekencellen tot rust brengen. Hierdoor wordt een litteken vaak vlakker, zachter en jeukt het minder. De injecties worden 3 x om de week gegeven waarna 1 maand rust. Dan volgt er een evaluatie en wordt de procedure eventueel herhaald tot het litteken zacht en vlak is. Deze behandeling kan gecombineerd worden met siliconenpleisters. Het nadeel van de injecties is dat de huid pigment kan verliezen, waardoor er een lichtere plek ontstaat bij het litteken. Ook kan de huid te dun worden als er te vaak een injectie wordt gegeven. Is het litteken een tijd rustig, minimaal 6 maanden, dan kan overwogen worden om het litteken chirurgisch te behandelen en te corrigeren.

Wegsnijden van het litteken
Een andere mogelijkheid is een hypertrofisch of keloïd litteken tijdens een operatie weg te snijden. Met name kan dit succesvol zijn als er een reden is waarom dit klittekenweefsel is ontstaan (te strak, te veel spanning, geen optimale ligging in de huidlijnen) De wond wordt gesloten met hechtingen die zo min mogelijk reactie veroorzaken. Omdat er bij deze behandeling een kans bestaat dat de klachten terugkomen en het zelfs groter wordt dan het originele litteken, wordt er alleen voor gekozen in specifieke situaties die per patiënt kunnen variëren.

Stikstofbehandeling 
Bij een keloïd litteken bestaat er een stikstofbehandeling die keloïd littekens bevriest. Tijdens een ingreep wordt het keloïd verdoofd, waarna het keloïd   uitwendig met vloeibare stikstof wordt bevroren. De Cryoshape® was een apparaat dat het keloïd van binnenuit bevroor, maar is niet meer leverbaar. In uitzonderingsgevallen kan een uitwendige bevriezing van keloïd met stikstof nog nuttig zijn.

Radiotherapie
Bij een keloïd litteken is radiotherapie een van de laatste middelen die de plastisch chirurg kan inzetten bij zeer hardnekkige keloïden. Bij deze behandeling wordt het keloïd tijdens een poliklinische ingreep verwijderd en in overleg met een van de radiotherapeuten in het Catharina Ziekenhuis bestraald.