Onderzoek naar stijgend gewicht bij kanker
Behandelingen tegen kanker hebben veel invloed op het lichaam. Eén van de mogelijke bijwerkingen is gewichtsverandering. Dat veel patiënten ongewenst gewicht verliezen is al langer bekend, maar nog niet zo lang is duidelijk dat ook gewichtstoename problemen kan veroorzaken.
Hoewel kanker vaak in verband wordt gebracht met ondervoeding en gewichtsverlies, komt bij bepaalde behandelingen juist veel gewichtstoename voor. Kenmerkend voor gewichtstoename bij kanker is dat de lichaamssamenstelling verandert: de vetmassa neemt toe, terwijl de spiermassa afneemt. Hierdoor verslechtert de spierkracht en conditie van patiënten. De laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar deze klachten. Door onderzoek in Máxima MC weten we inmiddels dat dit verschijnsel regelmatig voorkomt na chemotherapie bij borst- en dikke darmkanker en bij hormoontherapie voor prostaatkanker. Máxima MC zoekt in samenwerking met het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) naar mogelijke oplossingen.
Grote gevolgen
Diëtisten Rianne van Lieshout en Debbie van der Lee maken onderdeel uit van het onderzoeksteam. Volgens hen hebben de ongewenste extra kilo’s veel consequenties voor patiënten. “Gewichtstoename kan leiden tot vermoeidheid, verminderd lichamelijk functioneren, een grotere kans op vallen, afgenomen zelfredzaamheid, een verhoogd risico op bijkomende ziektes als diabetes en hart- en vaatziekten én een verminderde kwaliteit van leven. Bovendien is overgewicht een risicofactor voor kanker”, vertelt Debbie van der Lee. Door de vaak jarenlange behandeling van uitgezaaide prostaatkanker daalt het testosteronniveau drastisch, waardoor spiermassa afneemt en vetweefsel toeneemt. “Dit heeft soms grote gevolgen voor iemands zelfvertrouwen en functioneren in het dagelijks leven, naast alle andere gevolgen van kanker.”
Voeding en beweging
Gelukkig is er verbetering in zicht. “De patiënten die we voor het onderzoek interviewden gaven aan behoefte te hebben aan begeleiding en waren gemotiveerd om er iets aan te doen. In een vervolgonderzoek meten we daarom het effect van een combinatie van voeding en beweging. Met de uitkomst hopen we prostaatkankerpatiënten in de toekomst een persoonlijk en effectief begeleidingstraject aan te kunnen bieden”, aldus Rianne van Lieshout. Hiervoor heeft het IKNL in samenwerking met het team van MMC een subsidie ontvangen van KWF Kankerbestrijding. “Het is bekend dat training samen met eiwitrijke voeding zorgt voor de beste spieropbouw bij sporters. We proberen nu te achterhalen of beiden elkaar ook versterken en in combinatie ingezet moeten worden bij kanker, om patiënten zo fit mogelijk te houden.”