Colitis ulcerosa
Bij colitis ulcerosa is er sprake van een chronische, regelmatig terugkerende ontsteking van de dikke darm. De ontsteking beperkt zich tot het slijmvlies, dat de binnenkant van de dikke darm bekleed. Bij colitis ulcerosa is de darm aaneengesloten ontstoken. Ook kunnen er bij colitis ulcerosa klachten en ontstekingen buiten de darm voorkomen.
Er zijn veel overeenkomsten tussen de chronische darmontstekingen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Zowel de klachten als de behandeling van deze twee aandoeningen komen voor een groot deel overeen.
Een aantal belangrijke verschillen tussen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn:
- Bij colitis ulcerosa ontstaan de ontstekingen alleen in de dikke darm en de endeldarm. Bij de ziekte van Crohn komen de ontstekingen in het hele spijsverteringskanaal voor: van mond tot anus.
- Bij colitis ulcerosa beperken de ontstekingen in de darm zich tot de slijmvlieslaag. Bij de ziekte van Crohn kunnen de ontstekingen ook tot de diepere lagen van de darmwand doordringen. Hierdoor kunnen bij de ziekte van Crohn diepere zweren en zogenoemde fistels ontstaan.
- Bij colitis ulcerosa ontstaan geen verklevingen en vrijwel nooit vernauwingen. Doordat de zweren bij de ziekte van Crohn dieper zijn, en er ook fistels kunnen ontstaan, wordt bij deze ziekte meer littekenweefsel gevormd. Hierdoor kunnen vernauwingen in de darm en verklevingen ontstaan bij mensen met de ziekte van Crohn.
- Bij colitis ulcerosa zitten de ontstekingen vaak in een aaneengesloten gebied in de dikke darm. Bij de ziekte van Crohn kunnen gezonde delen afwisselen met gebieden die ontstoken zijn.
Klachten
Onderstaande klachten komen vaak voor bij colitis ulcerosa:
- diarree, vaak met bloed en slijm
- buikpijn
- bloedarmoede
- vermoeidheid
- gewichtsverlies
- moeite met het ophouden van de ontlasting
- opgezette buik
- koorts
In enkele gevallen komen ook klachten buiten de darm voor:
- pijnlijke, ontstoken ogen
- pijnlijke, ontstoken gewrichten
- pijnlijke ontstekingen van de huid
Oorzaak
Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van colitis ulcerosa. Factoren die een rol spelen zijn onder andere: het afweersysteem, erfelijkheid, bacteriën in de darm, stress en roken. De ontstekingen bij colitis ulcerosa worden niet veroorzaakt door een infectie met een virus, bacterie of parasiet.
Onderzoek
Als de huisarts vermoedt dat u een chronische darmontsteking hebt, verwijst hij u door naar een maag-darm-leverarts (MDL-arts). Er is verder onderzoek nodig om de diagnose te stellen. De volgende onderzoeken kunnen worden gedaan:
Bloedonderzoek
Met bloedonderzoek wordt onderzocht of er sprake is van bloedarmoede en een ontsteking. Ook kan de arts met bloedonderzoek vaststellen hoe uw lichamelijke conditie en voedingstoestand zijn.
Ontlastingsonderzoek
Bij ontlastingsonderzoek wordt de ontlasting onderzocht om bacteriële infecties uit te sluiten. Ook bestaat er een onderzoek waarmee de ernst van de ontsteking kan worden onderzocht. In de meeste gevallen wordt de diagnose colitis ulcerosa gesteld door middel van een kijkonderzoek, een endoscopie.
- Sigmoïdoscopie
Bij een sigmoïdoscopie worden de endeldarm en het daarboven gelegen bochtige deel onderzocht. - Dikkedarmonderzoek (coloscopie)
Bij een dikkedarmonderzoek wordt de gehele dikke darm onderzocht.
Behandeling
Medicijnen
De behandeling bij colitis ulcerosa bestaat in principe uit medicijnen. Uw arts kan verschillende soorten medicijnen voorschrijven. Medicijnen kunnen colitis ulcerosa niet genezen. De behandeling zorgt meestal wel voor een vermindering van de klachten en het remmen van de ontsteking. Ook kunnen de medicijnen voorkomen dat er nieuwe ontstekingen ontstaan. Sommige mensen zijn door medicijnen (bijna) klachtenvrij.
Operatie
Wanneer medicijnen niet voldoende helpen, is een operatie soms noodzakelijk. Het ontstoken deel van de dikke darm wordt dan door de chirurg verwijderd. Bij mensen met colitis ulcerosa die erg veel last hebben van ontstekingen, kan de arts voorstellen de gehele dikke darm inclusief de endeldarm te verwijderen. Het verwijderen van de hele darm is een ingrijpende operatie, met vaak blijvende gevolgen. De klachten van colitis ulcerosa verdwijnen wel door de operatie, omdat de dikke darm niet meer kan ontsteken.